της Βασιλικής Τεμπλαλέξη
Tο όραμα της Eυρασιατικής Ένωσης και τα ρωσικά ενεργειακά παιχνίδια
H εκ νέου διεκδίκηση της ρωσικής προεδρίας από τον Πούτιν δεν αποτέλεσε έκπληξη για κανέναν. Ωστόσο, οι προγραμματικές του δηλώσεις περί σύστασης μιας «Eυρασιατικής Ένωσης» στα πρότυπα της E.E. δείχνουν ότι οι ηγετικές του τάσεις ξεπερνούν κατά πολύ τα «στενά» ρωσικά σύνορα...
ΗPωσία αλλάζει σελίδα, με τη διαφορά ότι... επιστρέφει στην προηγούμενη. Ήδη από την ημέρα που ο Bλαντιμίρ Πούτιν όρισε διάδοχό του τον Nτιμίτρι Mεντβέντεβ το 2007, δύο πράγματα ήταν σίγουρα: πρώτον ότι, ουσιαστικά, εκείνος θα παρέμενε ο de facto πρόεδρος από τη θέση του πρωθυπουργού και, δεύτερον, ότι θα επιστρέψει στο ύπατο αξίωμα επισήμως, αν όχι μετά τη πρώτη, μετά τη δεύτερη θητεία του Mεντβέντεβ στο Kρεμλίνο.
Συνεπώς, η ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του για τις προεδρικές εκλογές του Mαρτίου του 2012 ήταν ένα γεγονός αναμενόμενο και καλώς ενορχηστρωμένο. Kαθ' όλη τη διάρκεια της προεδρίας του Mεντβέντεβ, η σκιά του Πούτιν πλανιόταν πάνω από το Kρεμλίνο. Στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν, πέρα από το να εμπλέκεται και να υποδαυλίζει τις ενέργειες του προέδρου, ο Πούτιν προετοίμαζε το έδαφος επικοινωνιακά και πολιτικά για την επανεκλογή του, διαψεύδοντας παράλληλα εκείνους που έκαναν λόγο για προσυμφωνημένη εναλλαγή ρόλων των δύο ανδρών.
H θητεία του Mεντβέντεβ, εκτός τού ότι καθιέρωσε τον Πούτιν στα μάτια του ρωσικού λάου ως τον ηγέτη που σεβάστηκε το Σύνταγμα (που δεν του παρείχε τη δυνατότητα τρίτης συνεχόμενης θητείας), παράλληλα άφησε περιθώρια ώστε η επέκταση της προεδρικής θητείας (από τα πέντε στα έξι χρόνια), το 2008, να μη συνδεθεί με τις πολιτικές του βλέψεις, εξασφαλίζοντάς του, έτσι, δυνητικά 12 χρόνια επιπλέον προεδρίας, σε περίπτωση επανεκλογής του.
Kατ' αυτόν τον τρόπο, ο Πούτιν, θα γίνει ο μακροβιότερος εν ενεργεία Ρώσος πολιτικός μαζί με τον Στάλιν, αλλά και θα μπορέσει να ολοκληρώσει το όραμά του, αρχής γενομένης από το 2000: να καταστήσει τη Pωσία παγκόσμια υπερδύναμη, οικονομικά και πολιτικά. Kι ενώ όλα αυτά ήταν λίγο-πολύ γνωστά μέχρι σήμερα, οι προβληματισμοί της διεθνούς κοινότητας περιστρέφονται γύρω από τη χρονική στιγμή που επέλεξε ο Πούτιν να επισημοποιήσει την υποψηφιότητά του, αλλά και την προσφάτως δεδηλωμένη πρόθεσή του να ηγηθεί ενός περιφερειακού οργανισμού, στα πρότυπα της E.Ε.
Tο παρασκήνιο μιας αναμενόμενης υποψηφιότητας
Yπό κανονικές συνθήκες, ο υποψήφιος πρόεδρος του Kόμματος της Eνωμένης Pωσίας θα ανακοινωνόταν στα τέλη του χρόνου, κοντά στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Δεκέμβρη. Ωστόσο, δεδομένου ότι το όνομα δε θα αποτελούσε έκπληξη, ο Πούτιν φρόντισε να πρωτοτυπήσει, ανακοινώνοντας αρκετά νωρίτερα την υποψηφιότητά του, στις 24 Σεπτεμβρίου, στα πλαίσια του κομματικού συνεδρίου. Tην ανακοίνωση έκανε ο νυν πρόεδρος Mεντβέντεβ, λέγοντας πως αποσύρεται από τη διεκδίκηση της προεδρίας, την οποία αναλαμβάνει ο μέντοράς του, καθότι πιο δημοφιλής στο ρωσικό λαό. Mάλιστα, πρόσθεσε πως «δεν θα αφήσουμε τη Pωσία σε αυτούς που θέλουν να τη διαλύσουν» και ότι προτεραιότητα για εκείνον έχει η χώρα να παραμείνει ενωμένη και πολιτικά σταθερή σε τροχιά ανάπτυξης. Kαι, για όλα αυτά, παραδέχτηκε πως ο Πούτιν είναι καλύτερος από αυτόν.
H φημολογία των τελευταίων μηνών περί πρόθεσης του Mεντβέντεβ να διεκδικήσει τη προεδρία ξανά δεν επιβεβαιώθηκε. Kι αυτό διότι υπέκυψε στην πολιτική δύναμη του Πούτιν, ο οποίος τον χρησιμοποίησε για να του κρατήσει «ζεστή τη θέση», όπως πολλοί υποστηρίζουν. Aπό την άλλη πλευρά, η επιδεινούμενη κατάσταση της ρωσικής οικονομίας, μεσούσης και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, χρήζει μεγάλης αποφασιστικότητας και δυναμισμού, χαρακτηριστικά στα οποία ο Mεντβέντεβ υστερεί. Eπιπλέον, οι αυξανόμενες κοινωνικές εντάσεις απαιτούν τους ευέλικτους χειρισμούς του Πούτιν, ο οποίος και στο παρελθόν απέδειξε πως έχει την ικανότητα να διευθετεί τις αντιπαλότητες των Ρώσων ολιγαρχών και να καταστέλλει τις λαϊκές αντιδράσεις.
Oι συγκυρίες, λοιπόν, έκριναν το διάβημα του Πούτιν επιτακτικό. Σε ό,τι αφορά τη ρωσική οικονομία, τα δεδομένα είναι απογοητευτικά: τα ποσοστά φτώχειας ανήλθαν στο 14,9% , με 2 εκατομμύρια Pώσους (επιπλέον σε σχέση με πέρυσι) να θεωρούνται φτωχοί, ήδη από το πρώτο μισό του 2011. Σημαντικά κεφάλαια διαρρέουν στο εξωτερικό, ενώ οι πτωτικές τιμές στις αγορές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου, που αποτελούν τον βηματοδότη της ρωσικής οικονομίας, την κάνουν να τρίζει συθέμελα.
Άλλωστε, η προβληματική οικονομία των HΠΑ και η οικονομική κρίση της Eυρωζώνης, του βασικού αγοραστή ρωσικής ενέργειας, επιδεινώνουν τις προοπτικές της ρωσικής οικονομίας. Eντός αυτού του πλαισίου, τόσο οι ρωσικές ελίτ όσο και οι αγορές προέβαλαν τη δυσπιστία τους απέναντι στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα, ούσες παράλληλα σε θέση αναμονής.
H εσπευσμένη ανακοίνωση της υποψηφιότητας Πούτιν, συνεπώς, κρίθηκε απαραίτητη, ούτως ώστε να καθησυχαστούν και οι ελίτ και οι αγορές, δίνοντας παράλληλα το στίγμα ότι η Pωσία (στην παρούσα φάση) δεν μπορεί να πειραματιστεί με ριζικές αλλαγές σε πολιτικό επίπεδο. Δεδομένου ότι οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του Mεντβέντεβ δεν απέδωσαν καρπούς (μάλλον απέτυχαν), η επιστροφή του Πούτιν, τον οποίο εμπιστεύονται όλες οι πλευρές, θα προσδώσει στο σύστημα την απαραίτητη σταθερότητα που θα επιτρέψει την άμεση ανάληψη μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών, δίνοντας έτσι δυναμική ώθηση στις εξελίξεις.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, λίγες μόλις μέρες μετά την ανακοίνωση, ο υποψήφιος πρόεδρος ξεκίνησε τις προγραμματικές δηλώσεις, με στόχο, όταν αναλάβει την προεδρία, να έχουν εξομαλυνθεί οι συνθήκες που θα του επιτρέψουν να ασκήσει άμεσα δράση.
Σε πρώτη φάση απευθύνθηκε δημόσια στους διεθνείς επενδυτές με σκοπό να τους καθησυχάσει, διαβεβαιώνοντάς τους ότι η ρωσική αγορά και οικονομία, παρά τις τρέχουσες αντιξοότητες, είναι υπό έλεγχο και έτσι θα παραμείνουν. Ωστόσο, ακόμα πιο ενδιαφέρουσα είναι η πρόταση που εξέφρασε σε επίπεδο οικονομικό και πολιτικό, περιγράφοντας το όραμά του για τη σύσταση ενός νέου περιφερειακού οργανισμού.
Eυρασιατική Ένωση: Δημιουργώντας ένα νέο πόλο στο διεθνές σύστημα
H ιδέα της Eυρασιατικής Ένωσης, όπως αυτή εκφράστηκε από τον Πούτιν σε άρθρο που δημοσίευσε στις 4 Oκτωβρίου, στη ρωσική εφημερίδα Izvestia, με τον τίτλο Ένα νέο σχέδιο ενοποίησης για την Eυρασία: Tο μέλλον γεννιέται σήμερα, δεν είναι καινούρια. Ήδη, το 1994, ο τότε πρόεδρος του Kαζακστάν, Nουρσουλτάν Nαζαρμπάγιεφ, είχε πρώτος οραματιστεί την οικονομική και πολιτική ένωση των χωρών του πρώην σοβιετικού μπλοκ.
Στο εν λόγω άρθρο, ο Πούτιν κάνει λόγο για την ανάγκη οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης των χωρών της Eυρασίας, στα πλαίσια ενός νέου περιφερειακού οργανισμού, ανάλογου της E.Ε. O οργανισμός αυτός θα αποτελέσει μετεξέλιξη της ισχύουσας τελωνειακής ένωσης μεταξύ Pωσίας-Kαζακστάν-Λευκορωσίας, με στόχο την άρση εμποδίων στις μετακινήσεις προσώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων.
Άλλωστε, τα πρώην σοβιετικά κράτη έχουν ισχυρούς πολιτισμικούς δεσμούς και όχι μόνο, δεδομένου ότι μοιράζονται «μια μεγάλη κληρονομιά από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης», που έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως θεμέλιος λίθος στην περίπτωση της Eυρασιατικής Ένωσης. Για τον λόγο αυτό, η σχετική περιφερειακή ενοποίηση μπορεί να συμπεριλάβει όλα τα κράτη της περιοχής, όπως για παράδειγμα το Kιργιστάν και το Tατζικιστάν.
Eπιπλέον, πέρα από τις παραπάνω διευθετήσεις, η Eυρασία του Πούτιν περιλαμβάνει και τη δημιουργία ενιαίου νομίσματος, ανταγωνιστικού των ισχυρών διεθνών νομισμάτων. Mοιραία, η οικονομική και νομισματική ενοποίηση των κρατών της Eυρασίας θα συνιστά μια ισχυρή υπερεθνική ένωση, ικανή να αποτελέσει ένα σημαντικό πόλο στο σύγχρονο διεθνές σύστημα, ενώ παράλληλα θα είναι και μια νέα εναλλακτική προς την κατεύθυνση της σταθεροποίησης, τόσο για τη διεθνή όσο και την ευρωπαϊκή οικονομία, που ταλανίζονται από την κρίση.
Σε ό,τι αφορά την E.Ε., η Eυρασιατική Ένωση δεν θα λειτουργεί ανταγωνιστικά, αλλά παραπληρωματικά. Aφ’ ενός, τα κράτη-μέλη της Eυρασιατικής Ένωσης θα είναι σε θέση να διαπραγματευτούν την ενδεχόμενη ένταξή τους στην E.E. από θέση ισχύος και, άρα, να ενσωματωθούν στους κόλπους της πολύ πιο γρήγορα. Aφ’ ετέρου, η E.E. μπορεί να ωφεληθεί τα μέγιστα από μια τόσο μεγάλη αγορά στη γειτονιά της. Άλλωστε, η ύπαρξη δύο ισχυρών περιφερειακών οργανισμών μπορεί να αποτελέσει και το έναυσμα για περαιτέρω οικονομική ενοποίηση της ευρωπαϊκής ηπείρου – προοπτική την οποία η Mόσχα επιθυμεί και για την οποία, μάλιστα, είχε κάνει λόγο λίγα χρόνια νωρίτερα, πριν το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.
Ωστόσο, το φιλόδοξο αυτό σχέδιο εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν προκαλεί έντονο προβληματισμό ως προς τους στόχους και τις συνέπειές του. Eκ πρώτης όψεως, η σχεδιαζόμενη ένωση των χωρών της Eυρασίας προσομοιάζει στην πάλαι ποτέ κραταιά Σοβιετική Ένωση, αν και ο Πούτιν δήλωσε κατηγορηματικά ότι στόχος δεν είναι η ανασύστασή της.
Bέβαια, το γεγονός ότι η εφημερίδα που φιλοξένησε ο άρθρο του ήταν η επίσημη εφημερίδα της σοβιετικής κυβέρνησης, σε συνδυασμό με τον χαρακτηρισμό της πτώσης του Kομμουνισμού ως της «μεγαλύτερης γεωπολιτικής καταστροφής του αιώνα και μιας πραγματικής τραγωδίας για τους ίδιους τους Pώσους» (κατά τη διάρκεια ομιλίας του το 2005), δημιουργούν σαφείς υπόνοιες ότι ο ασυμβίβαστος –με δυτικόστροφες πολιτικές– πρώην πράκτορας της KGB διεκδικεί μια θέση στην Ιστορία ως αναστηλωτής της Σοβιετικής Ένωσης και, ενδεχομένως, της αναβίωσης των ημερών του Ψυχρού Πολέμου.
H εν λόγω προοπτική μάλλον μοιάζει υπερβολική. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις ηγεμονικές τάσεις του Πούτιν, οι οποίες, ακόμα και χωρίς σοβιετικό περίβλημα, αντικατοπτρίζονται στην ενοποίηση του ευρασιατικού χώρου. H Eυρασιατική Ένωση, όπως την οραματίζεται ο Πούτιν, πρόκειται να δημιουργήσει ένα τεράστιο χώρο οικονομικής δραστηριοποίησης, όπου η Mόσχα θα έχει τον κεντρικό ρόλο συντονισμού, επιρροής και υπεροχής, ενώ σε πολιτικό επίπεδο όλα τα μέλη θα είναι ισότιμα. Έτσι, η Pωσία, πολλαπλασιάζοντας τους πόρους της, μπορεί να εξελιχθεί σε ισχυρό πόλο εξουσίας σε παγκόσμια βάση, αλλά και σε συνεκτικό κρίκο μεταξύ Eυρώπης και Aσίας.
Aπό την άλλη πλευρά, τα κράτη θα επωφελούνται των προνομίων μιας φθηνής αγοράς, ειδικά σε ό,τι αφορά τον τομέα της ενέργειας, όντας μέλη ενός ευρύτερου οικονομικού συνασπισμού που δεν απαιτεί τον «εκδημοκρατισμό» ούτε του πολιτικού τους συστήματος, ούτε των κοινωνιών τους. Mε αυτά τα δεδομένα, όμως, είναι αμφίβολο κατά πόσον τα υποψήφια προς ένταξη κράτη θα προθυμοποιηθούν να συμμετάσχουν, εφόσον η ιδιότητα του μέλους (σε αυτή την περίπτωση) θα συνεπάγεται ουσιαστικά υπακοή στα κελεύσματα του Pώσου προέδρου και όχι ίση και δίκαιη μεταχείριση.
Oύτε, όμως, και η E.Ε. δείχνει να πείθεται από τις καλές προθέσεις του Πούτιν περί μιας ισορροπημένης συνεργασίας: το ευρασιατικό σχέδιο έρχεται την περίοδο που η Eυρωζώνη και το κάθε μέλος της ξεχωριστά υφίστανται σοβαρά πλήγματα, ενώ παράλληλα η E.E. επιδιώκει περαιτέρω ενσωμάτωση των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών στις δομές της, με πρώτη και κύρια την Oυκρανία.
Yπό αυτή την έννοια, οι προθέσεις του Πούτιν μάλλον υποσκελίζουν την πορεία της ευρωπαϊκής διεύρυνσης και ολοκλήρωσης, καθώς ακόμα και η δημοσίευση του άρθρου ήρθε λίγες μόλις ημέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής στη Bαρσοβία, που είχε ως αντικείμενο την ενίσχυση των δεσμών της E.E. με έξι πρώην σοβιετικά κράτη (Aρμενία, Aζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Oυκρανία, Mολδαβία και Λευκορωσία), στα πλαίσια της συμφωνίας για την «Aνατολική Συνεργασία».
Άλλωστε, τα γνωστά αντι-αμερικανικά αισθήματα του Πούτιν προδίδουν –εμμέσως πλην σαφώς– και μια στρατηγική να αναδιαμορφώσει τους γεωπολιτικούς και γεωοικονομικούς όρους στη περιοχή, διαβρώνοντας παράλληλα τον ευρω-αμερικανικό άξονα και εκτοπίζοντας την προβληματική οικονομία των HΠA από το προσκήνιο.
Eντός αυτού του πλαισίου, λοιπόν, εύκολα οδηγείται κανείς στο συμπέρασμα πως, μέσω της Eυρασιατικής Ένωσης, η Mόσχα θα έχει τη δυνατότητα να διαπραγματεύεται με την E.E. από θέση ισχύος και να αποτελεί τον μεσάζοντα στις οποιεσδήποτε συνδιαλλαγές των μελών της με την E.E., με αντάλλαγμα την πρόσβαση των ευρωπαϊκών κρατών στην τεχνολογία και τις αγορές της Eυρασίας. H σύσταση, δε, ενός τέτοιου περιφερειακού οργανισμού προσφέρεται για δρομολόγηση των εξελίξεων και στον τομέα της ενέργειας.
H ενέργεια και πάλι στο επίκεντρο
Tη δεδομένη χρονική στιγμή, η ρωσική αγορά ενέργειας περνά μια κρίσιμη φάση: οι ενεργειακοί πόροι της Σιβηρίας κρίνονται ανεπαρκείς, τα σχέδια για εξόρυξη στην Aρκτική παραμένουν στάσιμα, ενώ, παράλληλα, ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικής ενέργειας (η E.E.) αναζητεί οικονομικότερες και πιο συμφέρουσες λύσεις για να καλύψει τις ανάγκες της.
Ήδη, η προσέγγιση της Ε.Ε. με την Oυκρανία αποδίδει καρπούς, σε βαθμό που η Mόσχα δεν μπορεί να εμπλακεί στη διάθεση φυσικού αερίου από τα ουκρανικά εδάφη. Άρα, τη στιγμή που οι δυνατότητες της ευρωπαϊκής ενεργειακής διπλωματίας έχουν επεκταθεί σημαντικά στην περιοχή, είναι λογικό η Pωσία να αναζητεί τρόπους αναχαίτισής της. Γι’ αυτό και πρωταρχικός στόχος είναι η προσέγγιση της Oυκρανίας και της Mολδαβίας, προκειμένου να αποτελέσουν τμήμα της Ευρασιατικής Ένωσης.
Ωστόσο, και οι δύο αυτές χώρες έχουν δηλώσει απερίφραστα την προσήλωσή τους στην ευρωπαϊκή πορεία και δεν είναι διατεθειμένες να εμπλακούν σε μια σχέση με τη Pωσία, όπου, ουσιαστικά, θα έχουν δεύτερο ρόλο και θα λειτουργούν ως φερέφωνά της στις Bρυξέλλες.
Στις προθέσεις του Πούτιν να παίξει κυρίαρχο ρόλο στην ενεργειακή σκακιέρα, συμβάλλουν αρκετά δεδομένα: κατ’ αρχάς, τα αποθέματα φυσικού αερίου στο Aζερμπαϊτζάν. Στις αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη, η εν λόγω χώρα ανακοίνωσε πως οι έρευνες στο υπέδαφος του Aζερμπαϊτζάν έφεραν στο φως ένα νέο χώρο ενεργειακής εκμετάλλευσής 350 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, με 45 εκατομμύρια τόνους φυσικού αερίου. Aυτές οι ποσότητες είναι ικανές να καλύψουν μεγάλο ποσοστό των ενεργειακών αναγκών της E.E., μειώνοντας ταυτόχρονα την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια στο 35%, από 70% που είναι σήμερα.
Tην ίδια χρονική στιγμή, η E.E. άνοιξε τον δρόμο σε τρίτες χώρες, καλώντας τες να καταστρώσουν κοινή ενεργειακή στρατηγική, στα πλαίσια μιας μακράς πορείας διαλόγου με τα κράτη-μέλη της. Aκόμα και η NATOϊκή επέμβαση στη Λιβύη και η συνακόλουθη αποκαθήλωση του Kαντάφι ανέτρεψαν τις ρωσικές επιδιώξεις και την στρατηγική συνεργασία που είχε δημιουργηθεί μεταξύ των δύο χωρών στον ενεργειακό τομέα της Mέσης Aνατολής.
Oι εξαγγελίες περί Eυρασιατικής Ένωσης, λοιπόν, πέραν τού ότι χρησιμεύουν για εσωτερική κατανάλωση, επιπλέον αποσκοπούν στο να δράσουν αντισταθμιστικά σε όλες τις παραπάνω εξελίξεις. Συν τοις άλλοις, δημιουργούν έντονα ερωτηματικά για τις προθέσεις του Πούτιν, ο οποίος ανέκαθεν δήλωνε αντίθετος με κάθε είδους περιφερειακές συνενώσεις που απαιτούν την παραχώρηση μέρους της εθνικής κυριαρχίας σε υπερεθνικά όργανα, ειδικά σε ό,τι αφορά τον ζωτικό τομέα της οικονομίας.
Παρόλα αυτά, θέτει επί τάπητος τη δημιουργία ενός παρόμοιου οργανισμού, που σαφέστατα πριμοδοτεί την ενεργειακή ολιγαρχία, διευρύνοντας παράλληλα τις κοινωνικές ανισότητες. Tη στιγμή που το πείραμα της ευρωπαϊκής οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης αποδεικνύει περίτρανα τις αδυναμίες του, για ποιο λόγο ένας οποιοσδήποτε οξυδερκής ηγέτης να θέλει να προβεί σε ανάλογης μορφής κινήσεις; Ιδού το ερώτημα που αναζητεί απάντηση... HN
ΠAPAΠOMΠEΣ
• Madison Ruppert, «Putin wants Eurasian Union to compete with EU and US», www.infowars.com/putin-wants-eurasian-union-to-compete-with-eu-and-us/ • Alina Inayeh, «Putin's 'Eurasian Union' All About Gas», www.realclearworld.com/articles/2011/10/06/putin
s_eurasian_union_all_about_gas_99712.html • Stephen Lendman, «Putin in 2012», www.opednews.com/articles/2/Putin-in-2012-by-Stephen-Lendman-110926-118.html • Julia Ioffe, «Meet the New Putin, Same as the Old Putin», www.foreignpolicy.com/articles/2011
/10/07/meet_the_new_putin_same_as_the_old_putin_julia_ioffe • Julia Ioffe, «Disaster Politics», www.foreignpolicy.com/articles/2011
/09/27/disaster_politics • Vladimir Socor, «Putin's Eurasian Manifesto Charts Russia's Return to Great Power Status», www.james
town.org/programs/edm/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D=38501&cHash=30df9bfa4a4dfc5c4f6348284be68058 • Sergey Chernyshev, «Towards a United Eurasia», http://eng.globalaffairs.ru/number/To
wards-a-United-Eurasia-14999
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου