Στον κώδικα Χαμουραμπί, που φυλάσσεται στο μουσείο του
Λούβρου, ρυθμίζονται μεταξύ άλλων και οι σχέσεις μεταξύ πολιτών και
πολιτείας. Στον επίλογο αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι οι ισχυροί δεν
πρέπει να καταπιέζουν τους αδύναμους και ότι οι νόμοι πρέπει να
προστατεύουν τις χήρες και τα ορφανά και να είναι δίκαιοι απέναντι στους
αδύνατους.
Στα 42 χρόνια της βασιλείας του, ο σοφός αυτός ηγεμόνας διέταξε
τέσσερις φορές τη διαγραφή των χρεών που είχαν οι πολίτες στο κράτος και
σε άλλους πιστωτές. Από την αποκρυπτογράφηση των κειμένων αποδείχθηκε
ότι οι διαγραφές αυτές έγιναν τα έτη 1792, 1780, 1771 και 1762 π.Χ.
Η διαγραφή των χρεών γινόταν με κάθε επισημότητα και μέσα σε
γιορτινή ατμόσφαιρα, με το σπάσιμο των πήλινων πινάκων που διατηρούνταν
στους ναούς με τα χρέη του καθενός, με μόνη εξαίρεση τα χρέη μεταξύ
εμπόρων.
Η διαγραφή των χρεών συνοδευόταν και από την αποκατάσταση των
οφειλετών που είχαν χάσει την περιουσία τους. Οι πιστωτές όφειλαν επί
ποινή θανάτου να επιστρέψουν τη γη ή την κατοικία που είχαν αποκτήσει
από τους αγρότες για την αποπληρωμή των χρεών τους.
Υπάρχουν ενδείξεις μάλιστα ότι η πρώτη διαγραφή χρεών έγινε 600
χρόνια πριν από την βασιλεία του Χαμουραμπί από τους Σουμέριους στην
πόλη Λαγκάς. Από τους ιστορικούς έχουν εξακριβωθεί 30 περιπτώσεις
διαγραφής χρεών στην περιοχή της Μεσοποταμίας μεταξύ 2400 και 1400 π.Χ.
Περιπτώσεις διαγραφής χρεών καταγράφηκαν και στην αρχαία Αίγυπτο
κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. και επί του Πτολεμαίου Ε’ το 196 π.Χ., αλλά και
επί του Νηνεμία στην αρχαία Ιουδαία το 432 π.Χ.
Η πιο γνωστή περίπτωση διαγραφής χρεών στην αρχαιότητα είναι η
σεισάχθεια του Σόλωνα, με την οποία είχαν διαγραφεί όλα τα χρέη και
είχαν απελευθερωθεί όσοι είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου