ΤΟ ΡΙΑΝΤ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΑΝΕΒΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΧΡΙ ΝΑ "ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ" ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ - ΠΟΙΟΣ ΘΑ "ΣΠΑΣΕΙ" ΠΡΩΤΟΣ;
Η παγκόσμια αγορά πετρελαίου, είναι μια αγορά όπου οι δυνάμεις του δίπτυχου προσφορά-ζήτηση,επιδρούν ίσως αποτελεσματικότερα από οποιαδήποτε άλλη. Η παγκόσμια εξάρτηση από τον μαύρο χρυσό δεν παύει να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον χαρίζοντας μοναδική θέση ισχύος στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, θέση που πιθανότατα να μην κατείχαν αν δεν ευτυχούσαν να βρίσκονται πάνω από τεράστια φυσικά κοιτάσματα.
Ως επί το πλείστον, ο τρόπος που ρυθμίζεται η αγορά πετρελαίου είναι απλός, όταν υπάρχει υπερβάλλουσα προσφορά οι τιμέςπέφτουν, όταν η προσφορά μειώνεται ή η ζήτηση αυξάνεται, ανεβαίνουν. Είναι μια αγορά που ρυθμίζεται από την σπανιότητα (scarcity). Αυτή η περίοδος,είναι περίοδος υπερπροσφοράς, κυρίως λόγω της εισόδου “νέων παιχτών” στην παγκόσμια αγορά εμπορευμάτων αλλά και της μειωμένης ζήτησης λόγω της παγκόσμιας ύφεσης των περασμένων ετών.
Ας εξετάσουμε όμως πιο διεξοδικά τα αίτια και τα αποτελέσματα του “πολέμου” των τιμών του πετρελαίου.
Η Πορεία των Τιμών
Η πτώση ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2014, όταν οι τιμές των ποικιλιών Brent και WTI (West Texas Intermediate)άρχισαν να κατρακυλούν από τα 115 και 110 δολάρια/βαρέλι αντίστοιχα, φτάνοντας στα επίπεδα που είναι σήμερα (50$/bbl). Μέσα σε διάρκεια μερικών μηνών και ύστερα από την συνεδρίαση του OPEC (Organization of Petroleum Exporting Countries) τον Νοέμβριο, η τιμή του του Brent έφτασε μέχρι και τα 44$ ενώ του WTI τα 41$ στα μέσα Ιανουαρίου 2015. Από τότε μέχρι σήμερα η τιμές προσπάθησαν να ανακάμψουν και για ένα διάστημα σταθεροποιήθηκαν στα επίπεδα των 58 και 50$/bbl αντίστοιχα. Το ανοδικό ράλλυ φαίνεται να οφειλόταν σε δύο παράγοντες.
Αφ” ενός, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, η τελευταία ανάκαμψη υπέκρυπτε κερδοσκοπικές κινήσεις από διεθνείς παίχτες καθώς τα θεμελιώδη στοιχεία δεν είχαν δείξει ικανές αιτίες που να δικαιολογούν την ανακοπή της πτωτικής τάσης. Βέβαια προσωπική εκτίμηση είναι οτι οι τιμές ήταν όντως πολύ χαμηλές σε σχέση με την παγκόσμια ζήτηση. Εκ του αποτελέσματος όμως, φάνηκε οτι η κίνηση ήταν αναιμική και οι αγοραστές δεν είχαν την δύναμη να συνεχίσουν την άνοδο, έτσι αργά ή γρήγορα οι πωλητές υπερίσχυσαν και πάλι.
Αφ” εταίρου, εξαιτίας των προσδοκιών για ακριβότερο πετρέλαιο λόγω της στρατιωτικής επέμβασης στην Υεμένη (μια μικρή χώρα της Αραβικής χερσονήσου που εξάγει κυρίως προς την Κίνα), οι οποίες όμως, διαψεύστηκαν γρήγορα, καθώς τελικά οι ανησυχίες για διακοπή της προσφοράς πετρελαίου λόγω των αεροπορικών επιδρομών της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη διαλύθηκαν.
Η Αιτία του Πολέμου
Ο νέος τρόπος παραγωγής ενέργειας με χρήση της νέας τεχνοτροπίας Fracking (διοχέτευση υγρού υπό πίεση σε σχιστολιθικά πετρώματα) έχει χαρίσει στις ΗΠΑ την πολυπόθητη ενεργειακή της αυτονομία, ενώ ταυτόχρονα την ανέδειξε σε έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στο κόσμο.
Όπως ήταν φυσικό η αναδυόμενη αυτή ενεργειακή υπερδύναμη τράβηξε την προσοχή του OPEC. Η επανάσταση του σχιστολιθικού αργού στις ΗΠΑ την κορυφαία καταναλώτρια πετρελαίου στον πλανήτη, στέρησε από τον OPEC το προνόμιο του αποκλειστικού ελέγχου των τιμών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ολοένα αυξανόμενο ποσοστό παραγωγής ενέργειας προερχόμενο από ανανεώσιμες πηγές, μείωσε το μερίδιο της αγοράς του OPEC και του επέφερε ένα σημαντικό πλήγμα.
Παρ” όλα αυτά , η μέθοδος του Fracking είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη καθώς τα αποθέματά εξαντλούνται πολύ γρήγορα και η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα είναι σχεδόν αναπόφευκτη.
Το γεγονός είναι οτι η εξόρυξη του σχιστολιθικού αργού και της καναδέζικης ασφαλτούχας άμμου είναι από τις πιο ακριβές και“βρώμικες” μεθόδους παραγωγής στο κόσμο, σε αντίθεση με το συμβατικό πετρέλαιο του περσικού κόλπου,το οποίο είναι από τα φθηνότερα για παραγωγή. Πάνω σ” αυτό το γεγονός και την παραδοχή οτι οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου θα περιορίσουν την εξόρυξη νέων κοιτασμάτων και θα πλήξουν πρώτα τις υψηλού-κόστους πηγές, στηρίζει την τακτική της υπερπροσφοράς και συνεπώς των χαμηλών τιμών ο ΟΠΕΚ.
Αναλυτές όμως, υποστηρίζουν οτι η αμερικανική βιομηχανία θα βρεί πιο αποδοτικό/οικονομικό τρόπο να εξορύσσει τα κοιτάσματα και συνεπώς θα συνεχίσει να επεκτείνεται.
Η Στάση του OPEC
Στην διεθνή σύσκεψη του Νταβός, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε οτι δεν πρόκειται να μειώσει μονομερώς την παραγωγή της ώστε να υπερασπιστεί την πτωτική τάση των διεθνών τιμών.
“Η παραγωγή του ΟΠΕΚ είναι το 30% της αγοράς, το 70% είναι από παραγωγούς εκτός ΟΠΕΚ… και υποτίθεται ότι όλοι θα μετάσχουν στην προσπάθεια αν θέλουμε να βελτιώσουμε τις τιμές” δήλωσε ουπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, ενώ συμπλήρωσε: “Αν θα υπήρχε κάποιο είδος συμφωνίας μεταξύ των χωρών εκτός OPEC θα μας χαροποιούσε ιδιαίτερα”.
Άλλες πηγές αξιωματούχων υπογραμμίζουν:
“Στον OPEC δεν έχουμε την επιλογή να χαμηλώσουμε το ταβάνι της παραγωγής καθώς θα χάσουμε σημαντικό μερίδιο από την αγορά”. Ο OPEC λοιπόν από την μεριά του σχεδόν κυνικά δηλώνει, οτι θα μείνει προσηλωμένος στον ημερήσιο στόχο παραγωγής των 30 εκατ. Βαρελιών και οτι δεν θα υποχωρήσει πρώτος σ“αυτό το παιχνίδι υπερπροσφοράς.
Η Στάση των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ φαίνεται να κρατούν επίσης ανυποχώρητη στάση καθώς τόσο η παραγωγή όσο και τα αποθέματα τους εξακολουθούν να σημειώνουν άνοδο, παρά την απότομη μείωση στις ενεργές εξέδρες άντλησης πετρελαίου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις η παραγωγή πετρελαίου τον επόμενο χρόνο αναμένεται να αυξηθεί κατάάλλο ένα εκατομμύριο βαρέλια/ημέρα, από τα 9 εκατομμύρια που βρίσκεται τώρα, ενώ για την ώρα παραμένει σε υψηλά 30 ετών, οδηγούμενη κυρίως από την εξόρυξη στις πηγές σχιστόλιθου στην Β. Ντακότα και το Τέξας.
Στις 4 Μαρτίου, η Εθνική Υπηρεσία Ενέργειας (EIA) των ΗΠΑ ανέφερε ότι από τις 20 Φεβρουαρίου, οι μονάδες αποθήκευσης της χώρας βρίσκονταν στο 60% της δυναμικότητας τους.
Το γεγονός αυτό επισημάνθηκε και από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA) στη μηνιαία έκθεσή του την περασμένη Παρασκευή, στο πλαίσιο της οποίας προβλέπει ότι η περαιτέρω αύξηση του πλεονάσματος πετρελαίου των ΗΠΑ ενδέχεται να οδηγήσει στη δοκιμή των ορίων αποθηκευτικής δυναμικότητας. Η προσέγγιση των ορίων αυτών πολύ πιθανό να πυροδοτήσει μια εκ νέου πτώση των τιμών, ώστε ναυποχρεώσει την παραγωγή να μειωθεί πολύ περισσότερο. Με βάση τους τελευταίους υπολογισμούς της ΙΕΑ, τα αποθέματα αργού των ΗΠΑ ανήλθαν στην ποσότητα ρεκόρ των 468 εκατ. βαρελιών.
Όπως λοιπόν όλα δείχνουν, οι δύο μεριές φαίνεται οτι έχουν διάθεση να παραμείνουν καθηλωμένες στα χαρακώματα.
Ο Κίνδυνος
Σύμφωνα με αναλυτές, η ραγδαία και σε τόσο μεγάλη κλίμακα υποχώρηση των τιμών δεν είναι βιώσιμη, πολλές επενδύσεις θα κλείσουν, αν ακυρωθούν πολλά έργα στον κλάδο της ενέργειας, η προσφορά θα υποχωρήσει απότομα και οι τιμές θα εκτοξευτούν. Ο επικεφαλής της Ιταλικής εταιρείας ενέργειας Eni Spa, Claudio Descalzi δηλώνει: “Εάν ο OPEC δεν αντιδράσει ώστε να σταθεροποιηθούν οι τιμές του πετρελαίου, υπάρχει ο κίνδυνος μελλοντικά οι τιμές να εκτοξευτούν ακόμα και πάνω από 200 δολάρια το βαρέλι”. Ενώ συνεχίζει λέγοντας: “Χρειαζόμαστε σταθερότητα. Ο OPEC πρέπει να αναλάβει ρόλο κεντρικής τράπεζας ώστε να σταθεροποιεί τις τιμές και οι επενδύσεις να συνεχίζονται κανονικά”. Οι εκτιμήσεις του ιδίου είναι οτι οι τιμές θα διατηρηθούν χαμηλά για το επόμενο ένα με ενάμιση χρόνο.
Ποιός Κερδίζει;
Ήδη τα πρώτα στοιχεία δείχνουν την πλάστιγγα να γέρνει πρός την μεριά του OPEC, ο οποίος αφήνοντας τις τιμές να φτάσουν στα σημερινά επίπεδα κατάφερε να ανακόψει τη την ταχεία ανάπτυξη των εταιρειών στις ΗΠΑ ενώ σύμφωνα με στοιχεία το 90% των εταιρειών fracking λειτουργούν με τίμές κάτω του κόστους. Πέτυχε δε κάτι ακόμη, κατάφερε να κερδίσει σημαντικό μερίδιο αγοράς από τις διψασμένες για ενέργεια αναδυόμενες αγορές, έστω και σε αρκετά χαμηλότερες τιμές πώλησης.
Από την άλλη πλευρά η Citigroup σε ανάλυσή της και προειδοποιεί για το «το τέλος του OPEC» , καθώς εκτιμά οτι τα προβλήματα που θα προκύψουν στο εσωτερικό των χωρών του OPEC θα είναι μεγαλύτερα από αυτά που προκαλεί στους ανταγωνιστές του.
Το ερώτημα λοιπόν παραμένει ένα, ποίος θα αντέξει; Ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικά στοιχεία
Από την μεριά των ΗΠΑ:
Η τιμές για την ώρα φαίνεται να έχουν ισορροπήσει περί των 50$/bbl τιμή χαμηλότερη από το “break even”(Νεκρό σημείο) για την κερδοφορία για 37 στις 38 πηγές σχιστολιθικού πετρελαίου, σύμφωνα με το New Energy Financy του Bloomberg.
Σύμφωνα με άλλα στοιχεία της Citigroup, υπολογίζεται οτι η παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου είναιοικονομικά βιώσιμη μόνο όταν οι τιμές του πετρελαίου βρίσκονται στα 70$/bbl, ενώ η εξόρυξη γίνεται ζημιογόνος για το 40% των επιχειρήσεων όταν οι τιμές βρίσκονται κάτω από 60$/bbl και σχεδόν για το 90% όταν οι τιμές κινούνται χαμηλότερα των 50$/bbl.
Σχέση βιωσιμότητας και τιμής πετρελαίου των εταιρειών fracking
O Warren Henry αντιπρόσωπος της Continental μία από τις εταιρείες fracking που φαίνεται να χάνει περισσότερα χρήματα απ” ότι κερδίζει, υποστηρίζει οτι οι παρούσες τιμές δεν είναι δυνατόν να διατηρηθούν σ” αυτά τα επίπεδα μακροχρόνια.
Παραπέρα, η Chevron ανέφερε πτώση στα τριμηνιαία έσοδα περί του 30% (το χειρότερο ποσοστό από το 2009) ενώ η εταιρεία Οil exploration ConocoPhillips εμφάνισε επίσης αξιοσημείωτες ζημίες.
Ανεξάρτητα από τις προβλέψεις για το νέο έτος η παραγωγή μέσω fracking φαίνεται να μειώνεται, παρατήρηση που ενισχύεται και από των αριθμό των αιτήσεων για άδειες νέων γεωτρήσεων, όπως και από τον ρυθμό των πηγών που κλείνουν. Το αντίκτυπο που θα έχει στην αμερικανική οικονομία μια πιθανή κατάρρευση της αγοράς ενέργειας στις ΗΠΑ απειλεί την εύθραυστη ακόμα οικονομία της και είναι ικανή να επιφέρει ένα σημαντικό πλήγμα στις πετρελαιοπαραγωγές περιοχές οδηγώντας σε σημαντική μείωση των θέσεων εργασίας . (αναμένεται τουλάχιστον το 30% των επιχειρήσεων εξόρυξης shale oil να πληγούν μέχρι και το σημείο παύσης της λειτουργίας τους).
Από την μεριά του ΟΠΕΚ:
Ο OPEC από την άλλη πλευρά φαίνεται να παίρνει τις αποφάσεις του λαμβάνοντας υπόψη, όχι τόσο “καθαρά οικονομικούς όρους” αλλά περισσότερο το αντίκτυπο που θα έχουν στο εσωτερικό των πετρελαιοπαραγωγών χωρών οι μειωμένες κρατικές δαπάνες. Τα πιθανά ελλείμματα των προϋπολογισμών τα οποία συνεπάγονται μείωση παροχών, είναι ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των εντός OPECχωρών, καθώς τα έσοδα από το πετρέλαιο είναι σε πολλές περιπτώσεις και η μοναδική πηγή εσόδων για τα κράτη αυτά. Η μείωση παροχών με τη σειρά της μπορεί πολύ εύκολα να οδηγήσει σε λαϊκές εξεγέρσεις των αδικημένων τμημάτων του πληθυσμού. Ο γενικός γραμματέας του ΟΠΕΚ σημείωσε ωστόσο ότι «σίγουρα ανησυχούμε αλλά δεν μας πιάνει πανικός«.
Ο κίνδυνος εμφάνισης ελλειμμάτων είναι όντως ένας υπαρκτός κίνδυνος για πολλές χώρες αν οι τιμές παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Kuwait, ο Υπ. Πετρελαίου Ali al-Omairδήλωσε οτι η δραματική πτώση των τιμών του πετρελαίου, θα επηρεάσει σίγουρα τα έσοδα της χώρας και το δημοσιονομικό προϋπολογισμό για το 2015.
Απαιτούμενες τιμές πετρελαίων για μή ελλειμματικούς προϋπολογισμούς
Το γεγονός αυτό έχει αναγκάσει πολλές από τις χώρες να μειώσουν τον προϋπολογισμό τους ακόμα περισσότερο.
Ο πιό απλός τρόπος να υπολογίσει κανείς την πραγματική έκθεση των οικονομιών στις τιμές του πετρελαίου είναι να συγκρίνει το ποσοστό του ΑΕΠ που οφείλεται σε κέρδη από το πετρέλαιο.
Κέρδη από εξαγωγές πετρελαίων ώς % επί του ΑΕΠ
Για να είναι όμως κάποιος απόλυτα ακριβής, θα πρέπει να υπολογίσει και τα τραπεζικά αποθέματα και τα αποθέματα σε ξένο συνάλλαγμα κάθε χώρας του OPEC. Πόσα χρόνια μπορεί ν αντέξει κάθε χώρα στο σενάριο με τις χειρότερες τιμές, δηλαδή στα 50$/bbl;
Διάρκεια αποθεμάτων σε επίπεδο τιμών 50$/bbl
Συμπέρασμα.
Η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα του OPEC αναμένει την τιμή του Βrent να σταθεροποιείται στα 60$ το βαρέλι, επίπεδο που εκτιμάται οτι μπορεί να αντέξει η Σαουδική οικονομία. Γενικότερα οι πλειονότητα των εντός OPEC χωρών δεν φαίνεται οτι θα αντιμετωπίσουν πρώτες πρόβλημα (εξαιτίας των ελλειμματικών προϋπολογισμών) και συνεπώς πολύ δύσκολα θα μειώσουν την παραγωγή τους.
Από την άλλη η αμερικανική βιομηχανία ενέργειας έχει επενδύσει πάρα πολλά ώστε να υποχωρήσει αμαχητί. Ένα πιθανό πλήγμα στο κλάδο της ενέργειας θα επαναφέρει τις ανησυχίες των επενδυτών για την εύθραυστη αμερικανική οικονομία, ιδιαίτερα εν όψη και της αναμενόμενη ανόδου των επιτοκίων μέσα στο καλοκαίρι από την FED.
Πρόταση
Συνεπώς όπως όλα δείχνουν, οι τιμές του πετρελαίου θα συνεχίσουν να κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα, πιθανός εντός του διαστήματος 45 με 65 $/bbl. Περιμένουμε η αγορά να έχει έντονες διακυμάνσεις και οι εκάστοτε ανακοινώσεις από τις δύο μεριές καθώς και το δυνατό δολάριο, παραδοσιακά ανταγωνιστής των εμπορευμάτων, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο.
Όπως δείχνει η τεχνική ανάλυση για την ποικιλία WTI , περιμένουμε πιθανή πτώση μέχρι και τα 45$, σημείο ισχυρής αντίστασης. Από κεί και πέρα μια θέση long ώστε να ακολουθηθεί το πιθανό βραχυχρόνιο ανοδικό ράλλυ μπορεί να αποβεί κερδοφόρα.
Tμήμα ειδήσεων defencenet.gr
Η πτώση των τιμών του πετρελαίου χτυπά κυρίως τις
αμερικανικές εταιρείες παραγωγής σχιστολιθικών υδρογονανθράκων αφού η
τιμή του βαρελιού έχει πέσει χαμηλότερα από την τιμή παραγωγής του.
Συνεπώς εάν αυτό οφείλεται σε αμερικανικές πιέσεις όπως
διεδίδετο από το καλοκίρι του 2014 μέχρι σήμερα για να έρθει σε δύσκολη
θέση η ρωσική οικονομία, τότε οι ΗΠΑ πυροβολούν τα "πόδια" τους συνεχώς
επί οκτώ μήνες, διότι η Ρωσία διαθέτει πλεονάσματα για να ανταπεξέλθει
και χρέος μόλις 17% ενώ προσαρμογή της οικονομίας της, έχει επιτρέψει
στο ρούβλι να ανακάμψει περισσότερο από 30% έναντι του δολαρίου και του
ευρώ, την ίδια στιγμή που οι ΗΠΑ με το "γαλαξιακό" χρέος τους δεν θα
αντέξουν για καιρό χωρίς την βασική πηγή εσόδων τους που είναι οι
υδρογονάνθρακες.
Σύμφωνα με αναλυτές, η ραγδαία και σε τόσο μεγάλη κλίμακα
υποχώρηση των τιμών δεν είναι βιώσιμη, πολλές επενδύσεις θα κλείσουν, αν
ακυρωθούν πολλά έργα στον κλάδο της ενέργειας, η προσφορά θα υποχωρήσει
απότομα και οι τιμές θα εκτοξευτούν.
Ο επικεφαλής της Ιταλικής εταιρείας ενέργειας Eni Spa, Claudio
Descalzi δηλώνει: “Εάν ο OPEC δεν αντιδράσει ώστε να σταθεροποιηθούν οι
τιμές του πετρελαίου, υπάρχει ο κίνδυνος μελλοντικά οι τιμές να
εκτοξευτούν ακόμα και πάνω από 200 δολάρια το βαρέλι”. Ενώ συνεχίζει
λέγοντας: “Χρειαζόμαστε σταθερότητα. Ο OPEC πρέπει να αναλάβει ρόλο
κεντρικής τράπεζας ώστε να σταθεροποιεί τις τιμές και οι επενδύσεις να
συνεχίζονται κανονικά”. Οι εκτιμήσεις του ιδίου είναι οτι οι τιμές θα
διατηρηθούν χαμηλά για το επόμενο ένα με ενάμιση χρόνο.
Όμως σημασία έχει η προπαγάνδα και η παρουσίαση του "άσπρου ως
μαύρου", γιατί ο μέσος νους εκφοβίζεται εύκολα λόγω άγνοιας. Δεν είναι
τυχαίο που καθημερινά τα εγχώρια ΜΜΕ με μηδενικά επιχειρήματα προσπαθού
να παρουσιάσουν ότι προβλήματα αντιμετωπίζει η Ρωσία και γενικώς
οποιοσδήποτε στέκεται ενάντια στην αμερικανική ηγεμονία ώστε ο ελληνικός
λαός να μην προσδοκά κανενός άλλου την βοήθεια πέραν των δυναστών του
στην Ευρώπη και στο ΔΝΤ.
Οι αμερικανικές εταιρείες εξόρυξης έχουν δανειστεί τεράστια ποσά,
και θέτουν σε κίνδυνο εκ νέου και το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα καθώς
δεν μπορούν να τα αποπληρώσουν παράγοντας πετρέλαιο με ζημία.
Έντεχνα όλα τα δυτικά και εγχώρια ΜΜΕ προσπαθούν να περάσουν την
εικόνα ότι οι ΗΠΑ είναι το "αφεντικό", ο πραγματικός κερδισμένος όμως
είναι η Σ.Αραβία, και αυτή ορίζει το παιχνίδι, διότι τα δικά της
κοιτάσματα επειδή είναι κοντά στις ακτές της παράγονται φθηνότερα και
συνεχίζουν να έχουν μεγάλα κέρδη ακόμα και με χαμηλές τιμές.
Με χαμηλές τιμές δημιουργείται πρόβλημα πρωτίστως στις ΗΠΑ οι
οποίες παράγουν σχιστολιθικό πετρέλαιο με τιμή 70 δολάρια το βαρέλι, ενώ
η τιμή πώλησης έπεσε μέχρι και τα 40 δολάρια για να ανακάμψει προσωρινά
στα 50 δολάρια το βαρέλι, τιμή χαμηλότερη από το “break
even”(Νεκρό σημείο) για την κερδοφορία για 37 στις 38 πηγές
σχιστολιθικού πετρελαίου, σύμφωνα με το New Energy
Financy του Bloomberg.
Στην πραγματικότητα στη διεθνή σκηνή έχουμε τώρα το φαινόμενο μιας
επισώρευσης πολέμων: τον ψυχρό πόλεμο Δύσης εναντίον Ρωσίας, τον θερμό
πόλεμο δι’ αντιπροσώπων στην Ουκρανία, στη Συρία, το Ιράκ, και τώρα στην
Υεμένη, τον ατέρμονα πλέον και ολοένα διευρυνόμενο «πόλεμο κατά της
τρομοκρατίας» ο οποίος έχει καταντήσει ανέκδοτο καθώς βλέπουμε τις ΗΠΑ
να στεκονται δίπλα στις Σαουδική Αραβία και Κατάρ που έχουν δημιουργήσει
και χρηματοδοτήσει ISIL και Κατάρ, τον νομισματικό πόλεμο
Κίνας-Ρωσίας-BRICS κατά της κυριαρχίας του δολαρίου και τον πόλεμο του
πετρελαίου.
Ο πόλεμος όμως του πετρελαίου τείνει να καταστρέψει την
πλειοψηφία των αμερικανικών εταιρειών εξόρυξης πετρελαίου κάτι που στο
μεσοπρόθεσμο μέλλον μπορεί να επιφέρει άνοδο της τιμής του πετρελαίου
μέχρι και στα 200 δολάρια το βαρέλι. Προς το παρόν η Σαουδική Αραβία
κρατά ψηλά την παραγωγή της ακριβώς για να καταστρέψει τους
σχιστολιθικούς ανταγωνιστές της κρατώντας με νύχια και με δόντια το
μερίδιό της.
Οι ΗΠΑ "τυφλωμένες" από το προκατειλημμένο "μίσος" κατά της
Ρωσίας (δεν αντέχει ο αμερικανικός ψυχισμός ανταγωνιστές στην παγκόσμια
κυριαρχία) συνεχίζουν ακάθεκτες τηςν υπερπαραγωγή πετρελαίου αν και
τώρα που βλέπουν τη ρωσική οικονομία να έχει σταθεροποιηθεί και να έχει
ανεξαρτητοοιηθεί ακόμα περισσότερο διαβλέπουν ότι έχουν προχωρήσει σε
στρατηγικά λάθη, που μπορεί σύντομα να τους στοιχίσουν πάρα πολύ.
Η δε Αραβία ελπίζει ότι θα εξουδετερώσει έτσι και το Ιράν,
όμως και αυτό έχει έτσι και αλλιώς προσαρμοσμένη κλειστή οικονομία, και
έχει μάθει να αντέχει σε "άνυδρες" περιόδους.
Μια εμπεριστατωμένη και λεπτομερής ανάλυση από το forex24.gr αποδεικνύει του λόγου το αληθέςΗ παγκόσμια αγορά πετρελαίου, είναι μια αγορά όπου οι δυνάμεις του δίπτυχου προσφορά-ζήτηση,επιδρούν ίσως αποτελεσματικότερα από οποιαδήποτε άλλη. Η παγκόσμια εξάρτηση από τον μαύρο χρυσό δεν παύει να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον χαρίζοντας μοναδική θέση ισχύος στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, θέση που πιθανότατα να μην κατείχαν αν δεν ευτυχούσαν να βρίσκονται πάνω από τεράστια φυσικά κοιτάσματα.
Ως επί το πλείστον, ο τρόπος που ρυθμίζεται η αγορά πετρελαίου είναι απλός, όταν υπάρχει υπερβάλλουσα προσφορά οι τιμέςπέφτουν, όταν η προσφορά μειώνεται ή η ζήτηση αυξάνεται, ανεβαίνουν. Είναι μια αγορά που ρυθμίζεται από την σπανιότητα (scarcity). Αυτή η περίοδος,είναι περίοδος υπερπροσφοράς, κυρίως λόγω της εισόδου “νέων παιχτών” στην παγκόσμια αγορά εμπορευμάτων αλλά και της μειωμένης ζήτησης λόγω της παγκόσμιας ύφεσης των περασμένων ετών.
Ας εξετάσουμε όμως πιο διεξοδικά τα αίτια και τα αποτελέσματα του “πολέμου” των τιμών του πετρελαίου.
Η Πορεία των Τιμών
Η πτώση ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2014, όταν οι τιμές των ποικιλιών Brent και WTI (West Texas Intermediate)άρχισαν να κατρακυλούν από τα 115 και 110 δολάρια/βαρέλι αντίστοιχα, φτάνοντας στα επίπεδα που είναι σήμερα (50$/bbl). Μέσα σε διάρκεια μερικών μηνών και ύστερα από την συνεδρίαση του OPEC (Organization of Petroleum Exporting Countries) τον Νοέμβριο, η τιμή του του Brent έφτασε μέχρι και τα 44$ ενώ του WTI τα 41$ στα μέσα Ιανουαρίου 2015. Από τότε μέχρι σήμερα η τιμές προσπάθησαν να ανακάμψουν και για ένα διάστημα σταθεροποιήθηκαν στα επίπεδα των 58 και 50$/bbl αντίστοιχα. Το ανοδικό ράλλυ φαίνεται να οφειλόταν σε δύο παράγοντες.
Αφ” ενός, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, η τελευταία ανάκαμψη υπέκρυπτε κερδοσκοπικές κινήσεις από διεθνείς παίχτες καθώς τα θεμελιώδη στοιχεία δεν είχαν δείξει ικανές αιτίες που να δικαιολογούν την ανακοπή της πτωτικής τάσης. Βέβαια προσωπική εκτίμηση είναι οτι οι τιμές ήταν όντως πολύ χαμηλές σε σχέση με την παγκόσμια ζήτηση. Εκ του αποτελέσματος όμως, φάνηκε οτι η κίνηση ήταν αναιμική και οι αγοραστές δεν είχαν την δύναμη να συνεχίσουν την άνοδο, έτσι αργά ή γρήγορα οι πωλητές υπερίσχυσαν και πάλι.
Αφ” εταίρου, εξαιτίας των προσδοκιών για ακριβότερο πετρέλαιο λόγω της στρατιωτικής επέμβασης στην Υεμένη (μια μικρή χώρα της Αραβικής χερσονήσου που εξάγει κυρίως προς την Κίνα), οι οποίες όμως, διαψεύστηκαν γρήγορα, καθώς τελικά οι ανησυχίες για διακοπή της προσφοράς πετρελαίου λόγω των αεροπορικών επιδρομών της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη διαλύθηκαν.
Η Αιτία του Πολέμου
Ο νέος τρόπος παραγωγής ενέργειας με χρήση της νέας τεχνοτροπίας Fracking (διοχέτευση υγρού υπό πίεση σε σχιστολιθικά πετρώματα) έχει χαρίσει στις ΗΠΑ την πολυπόθητη ενεργειακή της αυτονομία, ενώ ταυτόχρονα την ανέδειξε σε έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στο κόσμο.
Όπως ήταν φυσικό η αναδυόμενη αυτή ενεργειακή υπερδύναμη τράβηξε την προσοχή του OPEC. Η επανάσταση του σχιστολιθικού αργού στις ΗΠΑ την κορυφαία καταναλώτρια πετρελαίου στον πλανήτη, στέρησε από τον OPEC το προνόμιο του αποκλειστικού ελέγχου των τιμών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ολοένα αυξανόμενο ποσοστό παραγωγής ενέργειας προερχόμενο από ανανεώσιμες πηγές, μείωσε το μερίδιο της αγοράς του OPEC και του επέφερε ένα σημαντικό πλήγμα.
Παρ” όλα αυτά , η μέθοδος του Fracking είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη καθώς τα αποθέματά εξαντλούνται πολύ γρήγορα και η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα είναι σχεδόν αναπόφευκτη.
Το γεγονός είναι οτι η εξόρυξη του σχιστολιθικού αργού και της καναδέζικης ασφαλτούχας άμμου είναι από τις πιο ακριβές και“βρώμικες” μεθόδους παραγωγής στο κόσμο, σε αντίθεση με το συμβατικό πετρέλαιο του περσικού κόλπου,το οποίο είναι από τα φθηνότερα για παραγωγή. Πάνω σ” αυτό το γεγονός και την παραδοχή οτι οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου θα περιορίσουν την εξόρυξη νέων κοιτασμάτων και θα πλήξουν πρώτα τις υψηλού-κόστους πηγές, στηρίζει την τακτική της υπερπροσφοράς και συνεπώς των χαμηλών τιμών ο ΟΠΕΚ.
Αναλυτές όμως, υποστηρίζουν οτι η αμερικανική βιομηχανία θα βρεί πιο αποδοτικό/οικονομικό τρόπο να εξορύσσει τα κοιτάσματα και συνεπώς θα συνεχίσει να επεκτείνεται.
Η Στάση του OPEC
Στην διεθνή σύσκεψη του Νταβός, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε οτι δεν πρόκειται να μειώσει μονομερώς την παραγωγή της ώστε να υπερασπιστεί την πτωτική τάση των διεθνών τιμών.
“Η παραγωγή του ΟΠΕΚ είναι το 30% της αγοράς, το 70% είναι από παραγωγούς εκτός ΟΠΕΚ… και υποτίθεται ότι όλοι θα μετάσχουν στην προσπάθεια αν θέλουμε να βελτιώσουμε τις τιμές” δήλωσε ουπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, ενώ συμπλήρωσε: “Αν θα υπήρχε κάποιο είδος συμφωνίας μεταξύ των χωρών εκτός OPEC θα μας χαροποιούσε ιδιαίτερα”.
Άλλες πηγές αξιωματούχων υπογραμμίζουν:
“Στον OPEC δεν έχουμε την επιλογή να χαμηλώσουμε το ταβάνι της παραγωγής καθώς θα χάσουμε σημαντικό μερίδιο από την αγορά”. Ο OPEC λοιπόν από την μεριά του σχεδόν κυνικά δηλώνει, οτι θα μείνει προσηλωμένος στον ημερήσιο στόχο παραγωγής των 30 εκατ. Βαρελιών και οτι δεν θα υποχωρήσει πρώτος σ“αυτό το παιχνίδι υπερπροσφοράς.
Η Στάση των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ φαίνεται να κρατούν επίσης ανυποχώρητη στάση καθώς τόσο η παραγωγή όσο και τα αποθέματα τους εξακολουθούν να σημειώνουν άνοδο, παρά την απότομη μείωση στις ενεργές εξέδρες άντλησης πετρελαίου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις η παραγωγή πετρελαίου τον επόμενο χρόνο αναμένεται να αυξηθεί κατάάλλο ένα εκατομμύριο βαρέλια/ημέρα, από τα 9 εκατομμύρια που βρίσκεται τώρα, ενώ για την ώρα παραμένει σε υψηλά 30 ετών, οδηγούμενη κυρίως από την εξόρυξη στις πηγές σχιστόλιθου στην Β. Ντακότα και το Τέξας.
Στις 4 Μαρτίου, η Εθνική Υπηρεσία Ενέργειας (EIA) των ΗΠΑ ανέφερε ότι από τις 20 Φεβρουαρίου, οι μονάδες αποθήκευσης της χώρας βρίσκονταν στο 60% της δυναμικότητας τους.
Το γεγονός αυτό επισημάνθηκε και από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA) στη μηνιαία έκθεσή του την περασμένη Παρασκευή, στο πλαίσιο της οποίας προβλέπει ότι η περαιτέρω αύξηση του πλεονάσματος πετρελαίου των ΗΠΑ ενδέχεται να οδηγήσει στη δοκιμή των ορίων αποθηκευτικής δυναμικότητας. Η προσέγγιση των ορίων αυτών πολύ πιθανό να πυροδοτήσει μια εκ νέου πτώση των τιμών, ώστε ναυποχρεώσει την παραγωγή να μειωθεί πολύ περισσότερο. Με βάση τους τελευταίους υπολογισμούς της ΙΕΑ, τα αποθέματα αργού των ΗΠΑ ανήλθαν στην ποσότητα ρεκόρ των 468 εκατ. βαρελιών.
Όπως λοιπόν όλα δείχνουν, οι δύο μεριές φαίνεται οτι έχουν διάθεση να παραμείνουν καθηλωμένες στα χαρακώματα.
Ο Κίνδυνος
Σύμφωνα με αναλυτές, η ραγδαία και σε τόσο μεγάλη κλίμακα υποχώρηση των τιμών δεν είναι βιώσιμη, πολλές επενδύσεις θα κλείσουν, αν ακυρωθούν πολλά έργα στον κλάδο της ενέργειας, η προσφορά θα υποχωρήσει απότομα και οι τιμές θα εκτοξευτούν. Ο επικεφαλής της Ιταλικής εταιρείας ενέργειας Eni Spa, Claudio Descalzi δηλώνει: “Εάν ο OPEC δεν αντιδράσει ώστε να σταθεροποιηθούν οι τιμές του πετρελαίου, υπάρχει ο κίνδυνος μελλοντικά οι τιμές να εκτοξευτούν ακόμα και πάνω από 200 δολάρια το βαρέλι”. Ενώ συνεχίζει λέγοντας: “Χρειαζόμαστε σταθερότητα. Ο OPEC πρέπει να αναλάβει ρόλο κεντρικής τράπεζας ώστε να σταθεροποιεί τις τιμές και οι επενδύσεις να συνεχίζονται κανονικά”. Οι εκτιμήσεις του ιδίου είναι οτι οι τιμές θα διατηρηθούν χαμηλά για το επόμενο ένα με ενάμιση χρόνο.
Ποιός Κερδίζει;
Ήδη τα πρώτα στοιχεία δείχνουν την πλάστιγγα να γέρνει πρός την μεριά του OPEC, ο οποίος αφήνοντας τις τιμές να φτάσουν στα σημερινά επίπεδα κατάφερε να ανακόψει τη την ταχεία ανάπτυξη των εταιρειών στις ΗΠΑ ενώ σύμφωνα με στοιχεία το 90% των εταιρειών fracking λειτουργούν με τίμές κάτω του κόστους. Πέτυχε δε κάτι ακόμη, κατάφερε να κερδίσει σημαντικό μερίδιο αγοράς από τις διψασμένες για ενέργεια αναδυόμενες αγορές, έστω και σε αρκετά χαμηλότερες τιμές πώλησης.
Από την άλλη πλευρά η Citigroup σε ανάλυσή της και προειδοποιεί για το «το τέλος του OPEC» , καθώς εκτιμά οτι τα προβλήματα που θα προκύψουν στο εσωτερικό των χωρών του OPEC θα είναι μεγαλύτερα από αυτά που προκαλεί στους ανταγωνιστές του.
Το ερώτημα λοιπόν παραμένει ένα, ποίος θα αντέξει; Ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικά στοιχεία
Από την μεριά των ΗΠΑ:
Η τιμές για την ώρα φαίνεται να έχουν ισορροπήσει περί των 50$/bbl τιμή χαμηλότερη από το “break even”(Νεκρό σημείο) για την κερδοφορία για 37 στις 38 πηγές σχιστολιθικού πετρελαίου, σύμφωνα με το New Energy Financy του Bloomberg.
Σύμφωνα με άλλα στοιχεία της Citigroup, υπολογίζεται οτι η παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου είναιοικονομικά βιώσιμη μόνο όταν οι τιμές του πετρελαίου βρίσκονται στα 70$/bbl, ενώ η εξόρυξη γίνεται ζημιογόνος για το 40% των επιχειρήσεων όταν οι τιμές βρίσκονται κάτω από 60$/bbl και σχεδόν για το 90% όταν οι τιμές κινούνται χαμηλότερα των 50$/bbl.
Σχέση βιωσιμότητας και τιμής πετρελαίου των εταιρειών fracking
O Warren Henry αντιπρόσωπος της Continental μία από τις εταιρείες fracking που φαίνεται να χάνει περισσότερα χρήματα απ” ότι κερδίζει, υποστηρίζει οτι οι παρούσες τιμές δεν είναι δυνατόν να διατηρηθούν σ” αυτά τα επίπεδα μακροχρόνια.
Παραπέρα, η Chevron ανέφερε πτώση στα τριμηνιαία έσοδα περί του 30% (το χειρότερο ποσοστό από το 2009) ενώ η εταιρεία Οil exploration ConocoPhillips εμφάνισε επίσης αξιοσημείωτες ζημίες.
Ανεξάρτητα από τις προβλέψεις για το νέο έτος η παραγωγή μέσω fracking φαίνεται να μειώνεται, παρατήρηση που ενισχύεται και από των αριθμό των αιτήσεων για άδειες νέων γεωτρήσεων, όπως και από τον ρυθμό των πηγών που κλείνουν. Το αντίκτυπο που θα έχει στην αμερικανική οικονομία μια πιθανή κατάρρευση της αγοράς ενέργειας στις ΗΠΑ απειλεί την εύθραυστη ακόμα οικονομία της και είναι ικανή να επιφέρει ένα σημαντικό πλήγμα στις πετρελαιοπαραγωγές περιοχές οδηγώντας σε σημαντική μείωση των θέσεων εργασίας . (αναμένεται τουλάχιστον το 30% των επιχειρήσεων εξόρυξης shale oil να πληγούν μέχρι και το σημείο παύσης της λειτουργίας τους).
Από την μεριά του ΟΠΕΚ:
Ο OPEC από την άλλη πλευρά φαίνεται να παίρνει τις αποφάσεις του λαμβάνοντας υπόψη, όχι τόσο “καθαρά οικονομικούς όρους” αλλά περισσότερο το αντίκτυπο που θα έχουν στο εσωτερικό των πετρελαιοπαραγωγών χωρών οι μειωμένες κρατικές δαπάνες. Τα πιθανά ελλείμματα των προϋπολογισμών τα οποία συνεπάγονται μείωση παροχών, είναι ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των εντός OPECχωρών, καθώς τα έσοδα από το πετρέλαιο είναι σε πολλές περιπτώσεις και η μοναδική πηγή εσόδων για τα κράτη αυτά. Η μείωση παροχών με τη σειρά της μπορεί πολύ εύκολα να οδηγήσει σε λαϊκές εξεγέρσεις των αδικημένων τμημάτων του πληθυσμού. Ο γενικός γραμματέας του ΟΠΕΚ σημείωσε ωστόσο ότι «σίγουρα ανησυχούμε αλλά δεν μας πιάνει πανικός«.
Ο κίνδυνος εμφάνισης ελλειμμάτων είναι όντως ένας υπαρκτός κίνδυνος για πολλές χώρες αν οι τιμές παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Kuwait, ο Υπ. Πετρελαίου Ali al-Omairδήλωσε οτι η δραματική πτώση των τιμών του πετρελαίου, θα επηρεάσει σίγουρα τα έσοδα της χώρας και το δημοσιονομικό προϋπολογισμό για το 2015.
Απαιτούμενες τιμές πετρελαίων για μή ελλειμματικούς προϋπολογισμούς
Το γεγονός αυτό έχει αναγκάσει πολλές από τις χώρες να μειώσουν τον προϋπολογισμό τους ακόμα περισσότερο.
Ο πιό απλός τρόπος να υπολογίσει κανείς την πραγματική έκθεση των οικονομιών στις τιμές του πετρελαίου είναι να συγκρίνει το ποσοστό του ΑΕΠ που οφείλεται σε κέρδη από το πετρέλαιο.
Κέρδη από εξαγωγές πετρελαίων ώς % επί του ΑΕΠ
Για να είναι όμως κάποιος απόλυτα ακριβής, θα πρέπει να υπολογίσει και τα τραπεζικά αποθέματα και τα αποθέματα σε ξένο συνάλλαγμα κάθε χώρας του OPEC. Πόσα χρόνια μπορεί ν αντέξει κάθε χώρα στο σενάριο με τις χειρότερες τιμές, δηλαδή στα 50$/bbl;
Διάρκεια αποθεμάτων σε επίπεδο τιμών 50$/bbl
Συμπέρασμα.
Η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα του OPEC αναμένει την τιμή του Βrent να σταθεροποιείται στα 60$ το βαρέλι, επίπεδο που εκτιμάται οτι μπορεί να αντέξει η Σαουδική οικονομία. Γενικότερα οι πλειονότητα των εντός OPEC χωρών δεν φαίνεται οτι θα αντιμετωπίσουν πρώτες πρόβλημα (εξαιτίας των ελλειμματικών προϋπολογισμών) και συνεπώς πολύ δύσκολα θα μειώσουν την παραγωγή τους.
Από την άλλη η αμερικανική βιομηχανία ενέργειας έχει επενδύσει πάρα πολλά ώστε να υποχωρήσει αμαχητί. Ένα πιθανό πλήγμα στο κλάδο της ενέργειας θα επαναφέρει τις ανησυχίες των επενδυτών για την εύθραυστη αμερικανική οικονομία, ιδιαίτερα εν όψη και της αναμενόμενη ανόδου των επιτοκίων μέσα στο καλοκαίρι από την FED.
Πρόταση
Συνεπώς όπως όλα δείχνουν, οι τιμές του πετρελαίου θα συνεχίσουν να κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα, πιθανός εντός του διαστήματος 45 με 65 $/bbl. Περιμένουμε η αγορά να έχει έντονες διακυμάνσεις και οι εκάστοτε ανακοινώσεις από τις δύο μεριές καθώς και το δυνατό δολάριο, παραδοσιακά ανταγωνιστής των εμπορευμάτων, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο.
Όπως δείχνει η τεχνική ανάλυση για την ποικιλία WTI , περιμένουμε πιθανή πτώση μέχρι και τα 45$, σημείο ισχυρής αντίστασης. Από κεί και πέρα μια θέση long ώστε να ακολουθηθεί το πιθανό βραχυχρόνιο ανοδικό ράλλυ μπορεί να αποβεί κερδοφόρα.
Tμήμα ειδήσεων defencenet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου