Οι δανειστές βάζουν στο μάτι ρούβλια και κοιτάσματα στην Κύπρο

ΜΝΗΜΟΝΙΟ... ΛΕΗΛΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ 
Σφίγγει απελπιστικά η θηλιά των υποψήφιων δανειστών γύρω από την Κύπρο, καθώς πλέον εξαντλούνται τα ταμειακά αποθέματα, αποδυναμώνεται κάθε διαπραγματευτική δυνατότητα, εξουδετερώνονται τα «όπλα» της κυπριακής οικονομίας ώστε η νέα κυβέρνηση να συρθεί στην υπογραφή ενός Μνημονίου που τελικά οδηγεί στην υποθήκευση του πλούτου της χώρας.

Επειτα από διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν το καλοκαίρι η Λευκωσία δεν έχει κατορθώσει ακόμη να αποσπάσει από τους υποψήφιους δανειστές τη συμφωνία για την υπογραφή του Μνημονίου, που θα έδινε τέλος στην ανασφάλεια και στον ορατό πλέον κίνδυνο στάσης πληρωμών.

Με την κυβέρνηση Χριστόφια να ελπίζει σε θαύματα και διάσωση από τη Μόσχα (η οποία όμως πλέον δεν πολιτεύεται με τα ιδεολογικά κριτήρια που θυμόταν από τις σπουδές του στη Σοβιετική Ενωση ο Δ. Χριστόφιας) και να περιμένει τη γενναιοδωρία των εταίρων, η Κύπρος έχει οδηγηθεί σε οδυνηρό αδιέξοδο το οποίο δεν απειλεί πια μόνο το βιοτικό επίπεδο, τους ημικρατικούς οργανισμούς και το κοινωνικό κράτος, αλλά υπονομεύει και τα δύο μεγάλα ατού της κυπριακής οικονομίας: το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τα ρωσικά επενδυμένα κεφάλαια και τους υδρογονάνθρακες.

Ολα δείχνουν ότι οι τελικές διαπραγματεύσεις για το κυπριακό Μνημόνιο θα πραγματοποιηθούν μετά τις προεδρικές εκλογές, όταν η κυπριακή οικονομία θα είναι παντελώς εξουθενωμένη και ο νέος πρόεδρος, που πιθανότατα θα είναι ο Νίκος Αναστασιάδης, έχει δηλώσει πρόθυμος να υπογράψει το Μνημόνιο.

Κυρίως όμως ο κ. Αναστασιάδης, που είχε ταχθεί υπέρ του Σχεδίου Ανάν και υπέρ της μεταφοράς του φυσικού αερίου της Κύπρου και του Ισραήλ μέσω Κατεχόμενων και Τουρκίας στην Ευρώπη, μπορεί να αποδειχθεί χρυσή ευκαιρία για τους δανειστές.

Οι δανειακές ανάγκες
Η κυπριακή κυβέρνηση έχει σήμερα ανάγκη από 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών που υπέστησαν σημαντικό πλήγμα από το ελληνικό PSI, φθάνουν, σύμφωνα με την προκαταρκτική έκθεση της PIMCO, τα 10,3 δισ. Παρά τις προσπάθειες της κυπριακής κυβέρνησης που προσέλαβε και άλλον σύμβουλο για να ελέγξει τα αποτελέσματα της έρευνας της PIMCO με την ελπίδα ότι το ποσό θα μειωθεί, το ύψος του δανεισμού 17,8 δισ. ευρώ αγγίζει σχεδόν το ίδιο το ΑΕΠ της Κύπρου των 18,2 δισ., οδηγώντας έτσι σε χρέος της τάξης του 140% του ΑΕΠ.

Και εδώ αρχίζουν τα μεγάλα προβλήματα για την Κύπρο, καθώς αυτά τα μεγέθη καθιστούν το χρέος μη βιώσιμο: Οι Γερμανοί αλλά και οι Βορειοευρωπαίοι δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχουν στη διάσωση των κυπριακών τραπεζών, καθώς αυτό θα σήμαινε ότι τα χρήματα των Γερμανών φορολογουμένων θα δοθούν για τη διάσωση τελικά των ρωσικών καταθέσεων, μέρος των οποίων μάλιστα αφορούν μαύρο χρήμα. Εξ ου και ο κ. Σόιμπλε εγκαίρως ζήτησε να συμμετάσχει στη διάσωση της Κύπρου και η Ρωσία. Η Κύπρος έχει πάρει σειρά μέτρων για να περιορίσει το ξέπλυμα χρήματος, αλλά το ενδεχόμενο απόσυρσης ρώσικων καταθέσεων ή υλοποίηση των σκέψεων για «κούρεμα» καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ θα είναι καταστροφικό για την κυπριακή οικονομία.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης Στέφανος Στεφάνου απέδωσε σε «ιδιοτελή» συμφέροντα την επίθεση που δέχεται η Κύπρος, καθώς, όπως είπε, «θέλουν να πάρουν τον ρόλο που έχει η Κύπρος ως ένα πολύ σοβαρό διεθνές χρηματο-οικονομικό και επενδυτικό κέντρο, κάτι που αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η Κύπρος είναι η τέταρτη χώρα σε επενδύσεις στη Ρωσία και η δεύτερη στην Ουκρανία». Δεν είναι μυστικό ότι τα ρωσικά αυτά κεφάλαια θα ήταν ευπρόσδεκτα σε γερμανικές τράπεζες που ήδη φιλοξενούν μεγάλο αριθμό Ρώσων καταθετών.

Η Μόσχα και διά του υπουργείου Οικονομικών αλλά και με δηλώσεις του Β. Πούτιν και Δ. Μεντβέντεφ έχει διαμηνύσει ότι θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα αρκεί να έχει προηγηθεί η συμμετοχή των Ευρωπαίων εταίρων και του ΔΝΤ. Το ΔΝΤ όμως λόγω και καταστατικού πρέπει να έχει εξασφαλίσει ότι το κυπριακό χρέος είναι βιώσιμο. Και από εδώ αρχίζει ο φαύλος κύκλος.

Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
Φυσικό αέριο και πετρέλαιο αποκλείουν το «κούρεμα»

Μέχρι και ο Αρχιεπίσκοπος κ.κ. Χρυσόστομος επιστρατεύτηκε προκειμένου η Κύπρος να πάρει το ρωσικό δάνειο ανεξάρτητα από το κυπριακό Μνημόνιο...

Ενδεικτικό της απελπιστικής θέσης στην οποία οδηγήθηκε η Κύπρος από τους τραγικούς χειρισμούς του Δ. Χριστόφια και του κυβερνώντος κομμουνιστικού κόμματος ΑΚΕΛ είναι ότι υποχρεώθηκαν να ζητήσουν από τον κάθε άλλο παρά συμπαθή στην ηγεσία του κόμματος, Αρχιεπίσκοπο κ.κ. Χρυσόστομο να μεσολαβήσει στον Πατριάρχη Μόσχας και εκείνος με τη σειρά του στον Β. Πούτιν προκειμένου να δοθεί το ρωσικό δάνειο ανεξάρτητα από το Κυπριακό Μνημόνιο. Αλλά μάλλον δεν πρέπει να ελπίζει η Λευκωσία σε τέτοια θαύματα. Το ερώτημα έτσι επιστρέφει στη βιωσιμότητα του χρέους.

Αναποτελεσματικό
Τα ενδεχόμενο επανάληψης μετά την Ελλάδα και στην Κύπρο του κουρέματος PSI είναι μάλλον απίθανο, καθώς θα κατέρρεε η ευρωπαϊκή επιχειρηματολογία ότι η ελληνική περίπτωση ήταν «μοναδική», με όσες συνέπειες θα επέφερε αυτό στην αξιοπιστία συνολικά της Ευρωζώνης στις διεθνείς αγορές απειλώντας και την Ελλάδα αλλά και τις άλλες χώρες που προσπαθούν να κρατήσουν ανοικτές τις αγορές.

Ενα κούρεμα στην Κύπρο όμως δεν θα ήταν αποτελεσματικό καθώς το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της διέπεται από το βρετανικό δίκαιο και το 55% του χρέους διακατέχεται από τις κυπριακές τράπεζες, οπότε θα υπήρχε νέα ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

Η αποκρατικοποίηση των ημικρατικών οργανισμών, όπως ονομάζονται οι κυπριακές ΔΕΚΟ, παρά το γεγονός ότι έχουν μπει στο στόχαστρο των δανειστών, δύσκολα θα μπορέσουν να διευκολύνουν την εξυπηρέτηση του χρέους καθώς οι περισσότερες, φορτωμένες με προσωπικό και υποχρεώσεις και με παλιές υποδομές είναι σε κατάσταση που δεν θα βρεθούν αγοραστές, αλλά ακόμη κι αν ιδιωτικοποιηθούν τα μεγέθη είναι μικρά για να επιφέρουν σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους.

Χρειάστηκε όμως η δημοσιοποίηση της έκθεσης της RBS (Royal Bank of Scotland) για να αποκαλύψει αυτό που όλοι ψιθύριζαν: ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν μπορεί να κουρευτεί το χρέος της Κύπρου είναι η ύπαρξη των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στον βυθό της κυπριακής ΑΟΖ, καθώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εγγυήσεις στον EFSF για να δοθούν τα δάνεια στην Κύπρο.

Οι συντάκτες της έκθεσης τόνισαν ότι με την αξία των κοιτασμάτων να υπολογίζεται ότι θα φθάσει το 300-2950% του κυπριακού ΑΕΠ, το χρέος των 140% του σημερινού ΑΕΠ είναι ασήμαντο ποσό, και έτσι μπορεί το κυπριακό χρέος να καταστεί βιώσιμο.

Γεωπολιτικά παιχνίδια
Οι κίνδυνοι για το Κυπριακό

Υστέρα από έναν τραγικό πολιτικό χειρισμό της απερχόμενης κυβέρνησης, η Κύπρος κινδυνεύει να χάσει εκτός των ξένων επενδύσεων και το στρατηγικής σημασίας «όπλο» των υδρογονανθράκων.

Η Ευρώπη, και κυρίως οι Γερμανοί, οι οποίοι είναι σχεδόν αποκλειστικά εξαρτημένοι ενεργειακά από τους Ρώσους κάθε άλλο παρά είναι αδιάφοροι όλο αυτό το διάστημα βλέποντας τη μικρή Κύπρο των μερικών εκατοντάδων χιλιάδων κατοίκων να γίνεται κάτοχος τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πιθανότατα πετρελαίου που μπορεί να αποτελέσουν εναλλακτική ενεργειακή πηγή για την Ευρώπη.

Ο πειρασμός να χρησιμοποιήσουν την ισχυρή θέση που κατέχουν στη διαχείριση της κρίσης χρέους της Κύπρου ώστε να αποκτήσουν ρόλο και πρόσβαση στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της είναι πια μεγάλος. Η κατάσταση αυτή όμως επηρεάζει άμεσα και τις πολιτικές εξελίξεις αλλά και στρατηγικές ισορροπίες στην περιοχή.

Ο κ. Αναστασιάδης, ο οποίος προηγείται σε όλες τις δημοσκοπήσεις για τις προεδρικές εκλογές της 17ης Φεβρουαρίου, έχει εξασφαλίσει τη στήριξη της κ. Μέρκελ, η οποία μάλιστα επισκέφθηκε και το νησί με την ευκαιρία της συνεδρίασης του ΕΛΚ, έχοντας ουσιαστικά δηλώσει ότι είναι έτοιμος να υπογράψει το Μνημόνιο για να «σωθεί» η Κύπρος.

Η υπόθεση των υδρογονανθράκων έχει υπονομευτεί ήδη από την κυβέρνηση Χριστόφια, κάτι που αποκαλύφθηκε όταν η τρόικα με παρέμβασή της στο υπουργείο Οικονομικών απαίτησε να σταματήσει η διαδικασία ψήφισης του νόμου για τη σύσταση του Ταμείου Υδρογονανθράκων το οποίο, στα πρότυπα του νορβηγικού οργανισμού, θα εκμεταλλεύεται τα έσοδα από το φυσικό αέριο προς όφελος των επόμενων γενεών και για τη διατήρηση και εκσυγχρονισμό των υποδομών της ενεργειακής βιομηχανίας.

Δέσμευση
Η τρόικα υποστήριξε ότι η κυπριακή κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι πριν παραπεμφθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για έγκριση θα πρέπει να «προηγηθεί ανασκόπηση και συμφωνία με την τρόικα». Ο στόχος φυσικά δεν είναι άλλος από το να υποχρεωθεί η κυπριακή κυβέρνηση να αποδεχθεί ότι μέρος, αν όχι και το σύνολο των πόρων που θα προέλθουν από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, θα διατεθούν για την αποπληρωμή του δανείου και την εξαγορά του δημόσιου χρέους...

Η Κύπρος, γινομένη έρμαιο των δανειστών, θα είναι πλήρως ευάλωτη στις πιέσεις που αναμένεται να κλιμακωθούν την επαύριον των εκλογών για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό, ώστε να διευκολυνθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις αλλά και να ανοίξουν «νέες προοπτικές» στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του νησιού.

Δυστυχώς ο κ. Χριστόφιας έχοντας οπισθοχωρήσει σημαντικά σε ό,τι αφορά τη διαπραγματευτική θέση της Κύπρου στις συνομιλίες με τους Τουρκοκύπριους, έχει καλλιεργήσει το έδαφος για μια λύση χειρότερη του Σχεδίου Ανάν ,του οποίου υπέρμαχος ήταν ο Νίκος Αναστασιάδης. Και τώρα πια θα υπάρχει ένα ακόμη «κίνητρο» για την άρον άρον επίλυση του Κυπριακού: ο μύθος ότι με τη λύση θα επιτευχθεί πιο σύντομα η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου μέσω αγωγού προς την Τουρκία και επομένως θα είναι μικρότερες οι απώλειες που θα υποστούν οι Κύπριοι πολίτες από την υπαγωγή στο Μνημόνιο. Με τη διαφορά φυσικά ότι θα έχει παραδοθεί σε δανειστές και στην Τουρκία το σημαντικότερο, οικονομικής και στρατηγικής σημασίας, όπλο που είχε ποτέ στα χέρια του ο Ελληνισμός στην Κύπρο.

ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr

Έθνος

Ινφογνώμων Πολιτικά